هر برگه‌ی کاغذ، داستانی دارد؛ از درختی که در جنگل بریده شد تا نوشته‌ای که روزی روی آن نشست و بعد بی‌صدا در سطل زباله گم شد. اما در بندرعباس، این داستان پایانی متفاوت پیدا کرده است. طرح «کاغذ تکانی» که به ابتکار استارتاپ محیط‌زیستی جامُش آغاز شده، به کاغذها فرصتی دوباره داده است تا به زندگی بازگردند. فرصتی که نتیجه‌اش تا امروز نجات ۱۷۰ اصله درخت و صرفه‌جویی هزاران لیتر آب بوده است. در شهری که گرمای خلیج فارس نفس زمین را تنگ می‌کند، مردم بندرعباس نشان داده‌اند که هنوز می‌شود با هم، زمین را خنک‌تر کرد.
وقتی یک پرسش ساده، چرخه جدیدی برای کاغذهای باطله ایجاد کرد
ماجرای «کاغذ تکانی» از یک پرسش ساده آغاز شد؛ سرنوشت کاغذهایی که روزانه در مدارس، ادارات و شرکت‌ها دور ریخته می‌شوند چیست؟ پاسخ، ساده و در عین حال نگران‌کننده بود؛ بیشتر این کاغذها اصلاً تفکیک نمی‌شوند و همراه دیگر زباله‌ها راهی مراکز دفن می‌شوند. تیم جوان جامُش تصمیم گرفت این چرخه را تغییر دهد و با طراحی پویشی مردمی، زمینه‌ای فراهم کرد تا هر شهروند، مدرسه یا سازمان بتواند کاغذهای باطله خود را تحویل دهد و در ازای آن، هم در حفظ محیط‌زیست سهیم شود و هم از مزایای فرهنگی، آموزشی و اجتماعی طرح بهره‌مند گردد.
بازیافت 10 تُن کاغذ باطله و نجات ۱۷۰ اصله درخت
تا امروز، جامُش توانسته است بیش از ۱۰ تُن کاغذ باطله از سطح شهر بندرعباس جمع‌آوری کند؛ دستاوردی که معادل نجات ۱۷۰ اصله درخت و صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف آب و انرژی است. اما ارزش این حرکت، فراتر از عددهاست؛ چراکه هر کیلوگرم کاغذ تحویلی نمادی از تصمیم آگاهانه شهروندان و گامی کوچک در جهت تغییر رفتارهای روزمره است. استقبال بی‌سابقه مردم باعث شد پویش «کاغذ تکانی»، که از ۱۵ شهریور تا ۲۰ مهرماه برنامه‌ریزی شده بود، فراتر از زمان‌بندی اولیه ادامه پیدا کند و حالا به یک حرکت گسترده و سازمان‌یافته شهری تبدیل شده است.
مدارس؛ بستر شکوفایی فرهنگ سبز
مدارس بندرعباس به پایگاه‌های کوچک بازیافت تبدیل شده‌اند. دانش‌آموزان با اشتیاق، برگه‌های باطله را از خانه و کلاس جمع‌آوری می‌کنند و در پایان هر مرحله، هنگام تحویل آن‌ها، اثر انگشت خود را بر تنه‌ی نمادین یک درخت ثبت می‌کنند؛ نشانه‌ای از این‌که سهم خود را در سبز ماندن زمین ادا کرده‌اند.
برای مدارس شرکت‌کننده، این پویش تنها یک فعالیت نمادین نیست؛ بلکه فرصتی برای آموزش عملی مسئولیت‌پذیری اجتماعی در میان دانش‌آموزان است.علاوه بر آن، مدارس فعال در طرح «کاغذتکانی» از اعتبار خرید برای تهیه لوازم و تجهیزات مورد نیاز مدرسه برخوردار می‌شوند و از مدارس برتر نیز تقدیر ویژه به‌عمل می‌آید. شهروندان، مدارس و سازمان‌ها می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های 09945226640 و 07631013102 تماس حاصل نمایند.
همراهی صنعت و سازمان‌ها؛ تعهدی سبز در عمل
پویش «کاغذتکانی» تنها به مدارس محدود نمانده است. بسیاری از شرکت‌ها، صنایع و نهادهای دولتی بندرعباس نیز به این حرکت پیوسته‌اند. برای آن‌ها، مشارکت در این طرح تنها اقدامی زیست‌محیطی نیست، بلکه بخشی از مسئولیت اجتماعی سازمانی است. جامُش با ارائه‌ی گزارش‌های محیط‌زیستی اختصاصی، میزان درختان نجات‌یافته، صرفه‌جویی در آب و انرژی و اثرات مثبت هر سازمان را به‌صورت مستند ثبت و ارائه می‌کند. افزون بر این، سازمان‌های فعال در طرح، از اعتبار خرید ویژه برای اجرای اقدامات موردنیاز زیست‌محیطی یا اجتماعی برخوردار می‌شوند. در واقع، هر برگ کاغذی که در یک سازمان بازیافت می‌شود، نشانه‌ای از تعهد واقعی آن سازمان به آینده‌ای پایدار است.
ایستگاه ثابت جامُش؛ جایی برای پیوستن به تغییر
برای تسهیل مشارکت عمومی، جامُش ایستگاه ثابت جمع‌آوری کاغذهای باطله را در چهارراه پردیس بندرعباس راه‌اندازی کرده است. شهروندان می‌توانند هر روز با مراجعه به این ایستگاه، کاغذهای باطله خود را تحویل دهند و در این حرکت زیست‌محیطی مشارکت کنند. این نقطه، حالا به نماد ساده‌ای از همکاری مردم و محیط‌زیست در قلب بندرعباس تبدیل شده است.
از دل جنوب تا امیدی جهانی
پویش «کاغذتکانی» نشان داده است که تغییر از دل جامعه و با کنش‌های کوچک آغاز می‌شود. در زمانی که زمین از فشار مصرف بی‌رویه و تغییرات اقلیمی رنج می‌برد، همین حرکت‌های مردمی می‌توانند بخشی از پازل نجات زمین باشند. بندرعباس با همراهی مردمش، الگویی از مشارکت محلی برای آینده‌ای جهانی ارائه کرده است. اکنون نوبت ماست که این حرکت را بزرگ‌تر کنیم؛ برای شهری پاک‌تر، نسلی آگاه‌تر و زمینی سبزتر.
بدون دیدگاه