امیرارسلان عامری، بنیانگذار و مدیرعامل استارتاپ جامُش
با فرا رسیدن مهرماه، شور و شوق بازگشت به مدرسه در سراسر کشور موج می‌زند. اما در استان هرمزگان، این بازگشت می‌تواند معنای عمیق‌تری داشته باشد؛ آغازی برای نوسازی اجتماعی از دل مدرسه.در سال‌های اخیر، سخن از توسعه پایدار زیاد شنیده‌ایم؛ توسعه‌ای که نه فقط اقتصادی باشد، بلکه اجتماعی، فرهنگی و محیط‌زیستی نیز باشد. اما کمتر جایی به اندازه‌ی مدرسه ظرفیت آن را دارد که این آرمان بزرگ را به عمل نزدیک کند.در همین راستا، نوآوری اجتماعی در مدارس هرمزگان به عنوان یکی از کلیدهای طلایی تحقق توسعه پایدار مطرح می‌شود.
نگاهی تازه به نقش مدرسه در نوآوری اجتماعی
با نگاهی تازه به نقش مدرسه در نوآوری اجتماعی، درمی‌یابیم که نوآوری اجتماعی لزوماً به فناوری‌های پیچیده یا بودجه‌های سنگین وابسته نیست، بلکه در گرو ایده‌هایی ساده، بومی، خلاقانه و مشارکتی است که می‌توانند تغییری واقعی در زندگی دانش‌آموزان و جامعه محلی ایجاد کنند. برای نمونه، در میناب، دانش‌آموزان با طراحی سیستم آبیاری قطره‌ای برای باغچه مدرسه، صرفه‌جویی در مصرف آب را عملی کردند؛ در قشم، با آموزش کاردستی و محصولات دریایی، بازارچه‌های کوچک دانش‌آموزی راه انداختند؛ و در جاسک، نوجوانان به همراه معلمان‌شان، خانه‌به‌خانه رفتند تا دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را شناسایی و به مدرسه بازگردانند. این‌ها همگی نمونه‌هایی از نوآوری‌های اجتماعی کوچک اما با اثراتی بزرگ و ماندگار هستند.
چرا مدارس؟
مدرسه فقط محل آموزش علوم نیست؛ مدرسه محل تمرین زندگی است. جایی‌ست که کودکان و نوجوانان می‌آموزند چگونه مسئولیت‌پذیر باشند، چگونه مسئله‌محور فکر کنند، چگونه برای جامعه خود اهمیت قائل شوند. در مناطقی مثل هرمزگان که با چالش‌هایی مثل خشکسالی، نابرابری آموزشی، و فاصله‌های فرهنگی-اقتصادی مواجه است، مدرسه می‌تواند به مرکز تغییر اجتماعی تبدیل شود؛ مشروط به آن‌که اجازه نوآوری را داشته باشد.
سال تحصیلی جدید؛ فرصتی برای یک تحول آموزشی
با فرا رسیدن سال تحصیلی جدید، این فرصت فراهم است تا مدیران، معلمان و مسئولان آموزش‌وپرورش با جسارت و اختصاص بخشی از برنامه‌های خود به پروژه‌های اجتماعی دانش‌آموزمحور، تحولی نو در آموزش ایجاد کنند. این پروژه‌ها می‌توانند در زمینه مصرف بهینه منابع، حل مسائل محلی با ایده‌های ساده و کم‌هزینه، آموزش مهارت‌های زندگی و کارآفرینی به زبان بومی، استفاده از ظرفیت شوراهای محلی، دهیاری‌ها و خانواده‌ها، و در نهایت بازگرداندن مدرسه به جایگاه اصیل خود به عنوان کانون توسعه جامعه باشند.
یک پیشنهاد کاربردی برای مدارس هرمزگان
با هدف تقویت نقش مدرسه در توسعه محلی، طرح «مدرسه من، جامعه من» به مدارس هرمزگان پیشنهاد می‌شود. در این طرح، هر مدرسه با مشارکت دانش‌آموزان و معلمان، یک مسئله اجتماعی یا زیست‌محیطی محله خود را انتخاب و برای آن راه‌حلی عملی و ساده ارائه می‌دهد. نمونه‌هایی از این اقدامات شامل آموزش صرفه‌جویی در مصرف آب به خانواده‌ها، تمیز کردن سواحل محلی، ساخت فیلم کوتاه درباره پیامدهای ترک تحصیل، یا ترویج بازیافت در خانه‌هاست. این طرحی ساده اما عمیق است که هم یادگیری را کاربردی می‌کند و هم پیوند مدرسه و جامعه را محکم‌تر می‌سازد.
زمزمه‌های تغییر از گوشه‌ی کلاس‌ها برمی‌خیزد
توسعه پایدار نه در جلسات رسمی و با بودجه‌های کلان، که در کلاس‌های ساده، با حضور معلمانی دغدغه‌مند و دانش‌آموزانی باورمند به توانایی تغییر جامعه‌شان، محقق می‌شود. هرمزگان با تنوع فرهنگی، موقعیت ژئوپلتیک و چالش‌های توسعه‌ای خود، می‌تواند الگویی ملی باشد؛ اگر مدرسه را نه صرفاً محل آموزش، بلکه آغازگر تحول اجتماعی بدانیم. امسال، با آغاز مهر، تنها مدرسه باز نمی‌شود؛ جامعه‌ای تازه متولد می‌شود.
بدون دیدگاه