جداکننده

مسعود پزشکیان در راستای شعارهایی که درباره عدالت جنسیتی در رقابت های انتخاباتی می داد شینا انصاری فعال برجسته محیط زیست را به عنوان رئیس سازمان محییط زیست انتخاب کرد تا علاوه بر تحقق وعده هایی که داده بود فردی به عنوان رئیس این سازمان انتخاب شود که نسبت به چالش های محیط زیست کشور اشراف دارد و از دانش و تخصص لازم برای حل این چالش ها برخوردار است.

به نقل از رسانه مسئولیت اجتماعی؛ مسعود پزشکیان در راستای شعارهایی که درباره عدالت جنسیتی در رقابت های انتخاباتی می داد شینا انصاری فعال برجسته محیط زیست را به عنوان رئیس سازمان محییط زیست انتخاب کرد تا علاوه بر تحقق وعده هایی که داده بود فردی به عنوان رئیس این سازمان انتخاب شود که نسبت به چالش های محیط زیست کشور اشراف دارد و از دانش و تخصص لازم برای حل این چالش ها برخوردار است.

شینا انصاری از فعالان برجسته محیط زیست است که دارای دکتری رشته مدیریت محیط زیست است و دوره های تخصصی مختلفی را در کشورهایی مانند ژاپن، اتریش و امارات گذرانده است.انصاری دو دوره تخصصی آلودگی هوا و پایش گازهای گلخانه ای را در کشور ژاپن در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۶ گذارنده است. دوره های تغییر اقلیم و ساختمان های سبز (سنگاپور)، محیط زیست دریایی منطقه راپمی (امارات)، حفاظت از لایه ازن (ژاپن) و همچنین فناوری های سبز (اتریش) از جمله دوره های آموزشی ضمن خدمت وی است.وی چندین کتاب در زمینه محیط زیست به رشته تحریر درآورده است و همچنین مقالات تخصصی در مجلات علمی و یادداشت های متعددی درباره مسائل و معضلات محیط زیستی کشور در روزنامه ها از وی منتشر شده است.

معاون رئیس جمهور اما پس از انتخاب به عنوان رئیس سازمان محیط زیست در احکامی «فاطمه شفیعی» را به سمت سرپرستی دفتر ریاست سازمان و هماهنگی امور استان‌ها و اعظم رضایی را به سمت سرپرستی دفتر روابط‌عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط‌زیست منصوب کرد. اقدامی که نشان دهنده باور عمیق انصاری به توانایی های زنان در  سمت های مدیریتی است.انصاری به خوبی می داند که عملکرد موفق وی و کادری که برای مدیریت سازمان محیط زیست در نظر گرفته به میزان زیادی می تواند در افزایش انگیزه زنان جامعه و حمایت آنها از دولت پزشکیان نقش داشته باشد.به همین دلیل نیز در شرایطی این مسئولیت را قبول کرده که باید راهکارهای عملی برای چالش های مهم زیست محیطی کشور داشته باشد.

وی پس از انتخاب به عنوان رئیس سازمان محیط زیست با بیان اینکه برخی مشکلات زیست محیطی چون آلودگی هوا، فرونشست و کمبود منابع آبی به ابرچالش تبدیل شده اند گفت: رفع این موارد در کشور نیازمند اجماع ملی است.

انصاری از آلودگی هوا و گرد و غبار در برخی از استان‌های غربی و جنوب غربی کشور یا شرق کشور را از جمله این ابرچالش ها دانست و با بیان اینکه این موارد زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است، اظهار داشت: ابتدا باید چالش‌های محیط زیست را به رسمیت بشناسیم، در هم تنیدگی آنها با موضوعات اجتماعی، اقتصادی، بوم شناختی، سلامت و حتی امنیت را مد نظر قرار بدهیم تا در سطوح بالا با یک هماهنگی بین بخشی موضوعات محیط زیست را حل و فصل کنیم.

معاون رئیس جمهور تاکید کرد: برای حل مشکلاتی که تبدیل به ابرچالش شده نظیر حق آبه تالاب ها، تغییر اقلیم، گرد و غبار به همکاری بین بخشی نیاز با وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی در مورد الگوی کشت نیاز است.

با این وجود به نظر می رسد انصاری در ادامه مسیر مدیریت خود با چالش های مهمی مواجه خواهد بود.

 مهم ترین چالش های پیش روی رئیس جدید محیط زیست

تغییر اقلیم، فرونشست زمین، ناپایداری محیط زیست، تخریب جنگل‌ها و تنش و بحران آب و توسعه صنعتی در حریم تالاب‌ها از جمله چالش‌های زیست محیطی هستند که شینا انصاری با آن مواجه است.

نکته دیگر اینکه مسائل زیست‌محیطی در ایران به ویژه در مناطق شهری، شامل تولید گازهای گلخانه‌ای توسط وسایل نقلیه، عملیات پالایشگاه‌ها، و پساب‌های صنعتی است که به آلودگی هوا کمک می‌کنند. بیشتر خودروها از بنزین سرب‌دار استفاده می‌کنند و فاقد تجهیزات کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند. تهران به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان ارزیابی شده‌است.

بهر حال قرار است در آینده اتوبوس‌ها و ماشین‌هایی که با سوخت طبیعی کار می‌کنند جانشین ناوگان حمل و نقل عمومی کنونی بشوند. در ایران قیمت انرژی هم با پرداخت یارانه بالا، به‌طور مصنوعی پایین نگه داشته شده‌است که این امر منجر به پدید آمدن الگوهای مصرف بسیار ناکارآمد و آلوده‌کننده هوا شده‌است. مدیریت ترافیک، بررسی وسایل نقلیه، استفاده عمومی از دوچرخه برقی و دولت الکتریکی هم بخشی از راه‌حل‌ها هستند.

از سوی دیگر بیشتر قلمرو ایران از چرای بیش از حد، بیابانی شدن، یا جنگل‌زدایی رنج می‌برد. آب‌های زائد صنعتی و شهری رودخانه‌ها، آب‌های ساحلی و زیرزمینی را آلوده کرده‌اند. تالاب‌ها و آب‌های شیرین با گسترش صنعت و کشاورزی به‌طور فزاینده‌ای در حال نابودی هستند و نفت و نشت مواد شیمیایی به زندگی موجودات دریایی خلیج فارس و دریای خزر آسیب رسانده‌است.

ایران ادعا می‌کند هجوم بین‌المللی برای توسعه ذخایر نفت و گاز دریاچه خزر آن منطقه را با تهدیدات زیست‌محیطی جدید روبرو خواهد کرد. گرچه سازمان حفاظت محیط زیست ایران از سال ۱۹۷۱ وجود دارد، اما بخاطر اینکه اهداف کوتاه مدت اقتصادی در اولویت قرار گرفته‌اند. ایران هنوز سیاست توسعه پایداری را گسترش نداده‌است.

بانک جهانی تخمین می‌زند که خسارات وارده بر اقتصاد ایران در اثر مرگهای ناشی از آلودگی هوا ۶۴۰ میلیون دلار است که با ۵٫۱ تریلیون ریال یا ۰٫۵۷ درصد تولید ناخالص داخلی برابر است. زیان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا بر اقتصاد ایران، ۲۶۰ میلیون دلار در سال معادل ۲٫۱ تریلیون ریال تخمین زده شده‌است که برابر با ۰٫۲۳ درصد تولید ناخالص داخلی است. در گزارشی از برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در بین ۱۳۳ کشور ایران از نظر شاخص‌های زیست‌محیطی در رتبه ۱۱۷ قرار داشت.

از سوی دیگر ایران هرگز جنگل زیادی نداشته است و در طول نیم‌قرن گذشته نزدیک به نیمی از آن ناپدید شده‌است. آخرین آمار نشان می‌دهد که پوشش جنگلی به حدود ۱۱ میلیون هکتار کاهش یافته است که تنها ۶ درصد از کل کشور است. عوامل اصلی، تبدیل جنگل به زمین زراعی، قطع درختان، شهرنشینی و ویلاهای تعطیلات است. آتش‌سوزی در سال‌های اخیر خسارات سنگینی به‌ویژه در کوه‌های زاگرس و در پارک ملی گلستان اولین ذخیره‌گاه زیست‌کره ایران و جایگاه تقریباً ۲۰ درصد از گونه‌های گیاهی ایران به بار آورده‌است. چند سال پیش، بلوط‌‌های زاگرس که تقریباً نیمی از پوشش جنگلی باقی‌مانده ایران را تشکیل می‌دهند.علاوه بر این، به دلیل کاهش بارندگی و خشکسالی‌های بیشتر، آتش‌سوزی در جنگل‌ها در حال افزایش است.

در چنین شرایطی انصاری برای جلوگیری از عمیق تر شدن این بحران ها نیاز به تغییر رویه در مدیریت منابع طبیعی و برخورد جدی با کسانی است که در سال های اخیر از محیط زیست ایران سواستفاده کرده اند.

 مسئولیت اجتماعی برگ برنده انصاری

مسئولیت اجتماعی و محیط زیست دو حلقه تعیین کننده در زنجیره توسعه پایدار به شمار می رود. مسئولیت اجتماعی را می‌توان به مفهوم مجموعه رفتارها و تصمیماتی مبتنی بر ارزش‌های مورد پذیرش اجتماع تعبیر کرد که در آن تصمیم‌گیران و اثرگذاران به گونه‌ای عمل و رفتار می‌کنند که علاوه بر تامین منافع خود، شرایط را برای بهبود و ارتقای سطح رفاه جامعه نیز فراهم می‌سازند.

احساس مسئولیت در برابر محیط زیست و جلوگیری از هرگونه رفتار مخرب که به تضعیف و آسیب به آن منجر شود از سمت سه‌گانه سیاستگذار (دولت)، بخش خصوصی (بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی یا عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات) و مردم (مصرف‌کنندگان) قابل بحث است.

سه عاملی که هر یک به نحوی با رفتار و عملکرد خود می‌تواند وضعیت محیط زیست را تحت تاثیر قرار داده و شرایط آن را مبتنی بر این رفتارها تعیین کند.

این سه عامل که روابط متقابلی نیز با یکدیگر داشته و از یکدیگر تاثیرپذیر و بر هم تاثیرگذار هستند شرایط گذشته، حال و آینده محیط زیست یک کشور را ساخته و روند آن را تعیین می‌کنند.

این در حالی است که اجزای اصلی مسئولیت اجتماعی زیست محیطی، حذف زباله، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ، به حداکثر رساندن بهره وری و مصرف بهینه انرژی و به حداقل رساندن شیوه هایی است که ممکن است بر استفاده از منابع طبیعی در نسلهای آینده تأثیر منفی بگذارد.

در چنین شرایطی است که رئیس جدید سازمان محیط زیست می تواند با تلاش برای ارتقای جایگاه مسئولیت اجتماعی در کشور زمینه های کمک به محیط زیست را فراهم کند.اگر این اتفاق رخ بدهد شینا انصاری علاوه بر اینکه به اهداف خود در زمینه عبور از چالش های محیط زیست خواهد رسید و بلکه جایگاه مسئولیت اجتماعی را نیز در کشور ارتقا داده که می تواند به عنوان برگ برنده وی به شمار برود.